بازار جهانی روغن آفتابگردان در حال عبور از مرحله‌ای پیچیده و چندوجهی است

بازار جهانی روغن آفتابگردان در حال عبور از مرحله‌ای پیچیده و چندوجهی است که تحت تأثیر فشارهای تولید و تحولات ساختاری در سمت تقاضا قرار دارد.
قیمت این روغن طی روزهای اخیر با روند افزایشی مواجه شده است؛ به‌طوری‌که قيمت تحويل بنادر شمال‌غرب اروپا تا هفته قبل به ۱,۲۱۳ دلار در هر تن رسید که نسبت به هفته قبل از آن ۱۲.۵ دلار افزایش نشان می‌دهد.
این روند افزایشی عمدتاً ناشى از بازگشت نسبی تقاضا، به‌ویژه در مناطقی با سطح ذخایر پایین، بوده است. با این حال، در مناطق اصلی تولید از جمله حوزه دریای سیاه، چشم‌انداز عرضه سنگین باقی مانده و پیش‌بینی می‌شود با آغاز برداشت دانه آفتابگردان در اوکراین و روسیه در ماه‌های آتی فشار مضاعفی بر قیمت‌ها وارد کند.
در آرژانتین نیز علی‌رغم افزایش تولید به ۴.۸ میلیون تن نسبت به سال گذشته، روند فرآوری با کندی همراه بوده که علت اصلی آن ادامه‌دار بودن روند ورشکستگی شرکت بزرگ «ویسِنتین» به‌عنوان یکی از بازیگران کلیدی صنایع روغن كشى است .
در اروپا، ساختار بازار و ترجیح کارخانه‌ها به فرآوری دانه کلزا به دلیل حاشیه سود بالاتر، منجر به کاهش شدید فعالیت‌های روغن كشى دانه آفتابگردان شده است؛ به‌گونه‌ای که در بازه زمانی ژانویه تا آوریل ۲۰۲۵، میزان فرآوری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۸۰۰ هزار تن کاهش یافته است. انتظار می‌رود کل حجم روغن كشى سالانه اتحادیه اروپا در سال زراعی جاری به پایین‌ترین سطح چند سال اخیر یعنی حدود ۷.۶ میلیون تن برسد. این روند منجر به انباشت بیشتر موجودی‌ها به‌ویژه در کشورهایی مانند بلغارستان تا پایان فصل خواهد شد.
در بازار نیز واگرایی قیمت‌ها مشهود است؛ به‌طوری‌که تحویل‌های ماه‌های ژوئیه تا سپتامبر برای روغن آفتابگردان با نرخ ۸۰ تا ۹۰ دلار بالاتر از دوره اکتبر تا دسامبر قیمت‌گذاری می‌شوند که نشان‌دهنده تنگنای عرضه در کوتاه‌مدت و تقویت فضای صعودی در بازار است.
در مجموع، با وجود چشم‌انداز رشد عرضه در میان‌مدت، چالش‌های لجستیکی، محدودیت ظرفیت‌های روغن كشى و سیاست‌های متغیر سوخت‌های زیستی، موجب شکل‌گیری عدم قطعیت‌های قابل توجه در بازار جهانی روغن آفتابگردان شده‌اند.
در زير، ميزان توليد دانه آفتابگردان را طى چهار سال در اكراين، روسيه، آرژانيتن و اتحاديه اروپا بررسى ميكنيم.